Прыёмная сям'я, дзіцячы дом сямейнага тыпу (ДДСТ) – гэта формы прафесійнага сямейнага клопату аб дзецях, якія засталіся без апекі бацькоў, часова ўладкованых у сем'і.
Прыёмныя бацькі, бацькі-выхавальнікі ДДСТ – грамадзяне, прынятыя на працу ва ўпраўленне (аддзел) адукацыі для выканання абавязкаў па доглядзе, выхаванні ў сваіх сем'ях дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, на падставе тэрміновых працоўных дагавораў. Прыёмныя бацькі і бацькі-выхавальнікі атрымліваюць заработную плату за працу па выхаванні дзяцей, прынятых у свае сем'і. У прыёмную сям'ю змяшчаецца да 4–х дзяцей, у ДДСТ ад 5-ці да 10 дзяцей.
Пытанні стварэння і функцыянавання прыёмнай сям'і і дзіцячага дома сямейнага тыпу рэгулююцца Палажэннямі аб прыёмнай сям'і і ДДСТ, зацверджанымі пастановамі Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 28.10.1999 г. № 1678 і ад 28.02.2006 г. № 289 адпаведна.
Для дзяцей, якія страцілі родныя сем'і, уладкаванне ў прыёмныя сем'і і ДДСТ – гэта магчымасць:
- рэалізаваць сваё права на выхаванне ў сям'і незалежна ад узросту, стану здароўя, наяўнасці негатыўнага жыццёвага вопыту, адхіленняў у развіцці, паводзінах і прававога статусу;
- не губляць роднасныя сувязі і магчымасць мець зносіны з роднымі братамі і сёстрамі;
- жыць і выхоўвацца у сваім горадзе, раёне, працягваць наведваць той жа дзіцячы сад, школу, прафесійнае вучылішча і інш.;
- мець зносіны з біялагічнымі бацькамі і блізкімі сваякамі (бабулямі, дзядулямі), калі гэта не супярэчыць інтарэсам дзяцей;
- больш паспяхова сацыялізавацца у грамадстве;
- быць усыноўленымі (пры наяўнасці прававога статусу);
- атрымаць своечасовую абарону сваіх правоў і законных інтарэсаў.
Хто можа стаць прыёмным бацькам, бацькам-выхавальнікам ДДСТ.
Прыёмнымі бацькамі, бацькамі-выхавальнікамі дзіцячага дома сямейнага тыпу могуць быць дзеяздольныя асобы абодвух палоў, за выключэннем:
асоб, хворых на хранічны алкагалізм, наркаманію, таксікаманію;
асоб, якія па стане здароўя не могуць быць прыёмнымі бацькамі, бацькамі-выхавальнікамі дзіцячага дома сямейнага тыпу, дзіцячай вёскі (гарадка);
асоб, пазбаўленых бацькоўскіх правоў;
былых усынавіцеляў, калі ўсынаўленне было адменена з прычыны неналежнага выканання ўсынавіцелем сваіх абавязкаў;
асоб, адхіленых ад абавязкаў апекуна або апекуна за неналежнае выкананне ўскладзеных на іх абавязкаў;
асоб, якія маюць судзімасць, а таксама асоб, якія асуджаліся за наўмысныя цяжкія або асабліва цяжкія злачынствы супраць чалавека;
асоб, дзеці якіх былі прызнаны маючымі патрэбу ў дзяржаўнай абароне ў сувязі з невыкананнем або неналежным выкананнем дадзенымі асобамі сваіх абавязкаў па выхаванні і ўтрыманні дзяцей;
асоб, пазбаўленых права займацца педагагічнай дзейнасцю або якія не маюць права займацца педагагічнай дзейнасцю ў выпадках, прадугледжаных заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.
На пасады прыёмных бацькоў, бацькоў-выхавальнікаў дзіцячага дома сямейнага тыпу назначаюцца асобы, якія асвоілі адпаведныя адукацыйныя праграмы навучальных курсаў дадатковай адукацыі дарослых. Падбор прыёмных бацькоў, бацькоў-выхавальнікаў дзіцячага дома сямейнага тыпу ажыццяўляецца органамі апекі і папячыцельства.
Вітаецца наяўнасць у кандыдатаў у прыёмныя бацькі, бацькі-выхавальнікі педагагічнай, псіхалагічнай, медыцынскай адукацыі, а таксама станоўчага вопыту выхавання і сацыялізацыі родных і ўсыноўленых дзяцей. Важна, каб кандыдат быў настроены на самаразвіццё, павышэнне прафесійнага ўзроўню і бацькоўскай кампетэнцыі.
Прыёмнымі бацькамі, бацькамі-выхавацелямі не могуць быць блізкія сваякі дзяцей - браты, сёстры, дзед, бабка, а бацькамi-выхавальнікамi не могуць стаць грамадзяне маладзейшыя за 25 гадоў.
Як стаць прыёмным бацькамi, бацькамi–выхавацелямі ДДСТ.
Калі Вы жадаеце стаць прыёмнымі бацькамі, бацькамі-выхавацелемі ДДСТ неабходна:
Крок 1. прадставіць ва ўпраўленне (аддзел) адукацыі па месцы жыхарства:
- заява;
- пашпарт ці іншы дакумент, які падцвярджае асобу кандыдата ў прыёмныя бацькі, бацькі-выхавальнікі ДДСТ;
- пасведчанне аб заключэнні шлюбу – у выпадку, калі кандыдат у прыёмныя бацькі, бацькі-выхавальнікі ДДСТ знаходзяцца ў шлюбе;
- медыцынскія даведкі аб стане здароўя кандыдата ў прыёмныя бацькі, бацькі выхавацелі, а таксама членаў сям'і кандыдата ў прыёмныя бацькі;
- пісьмовыя згоды паўналетніх членаў сям'і кандыдата ў прыёмныя бацькі, бацькі-выхавальнікі ДДСТ, якія пражываюць сумесна з ім, на перадачу дзіцяці (дзяцей);
- звесткі аб даходзе за папярэдні год.
Крок 2. Упраўленне (аддзел) адукацыі ў 5-дзённы тэрмін з дня Вашага звароту запытвае з кампетэнтных органаў неабходныя пра Вас звесткі (запыты накіроўваюцца ва ўпраўленне ўнутраных спраў, суд). Спецыялісты ўпраўлення (аддзела) адукацыі абследуюць умовы Вашага жыцця, вывучаць асобасныя асаблівасці, уклад і традыцыі сям'і, міжасобасныя ўзаемаадносіны ў сям'і, ацэняць гатоўнасць усіх членаў сям'і задаволіць асноўныя жыццёвыя патрэбы дзяцей, што адлюструюць у акце абследавання ўмоў жыцця кандыдатаў у прыёмныя бацькі, бацькі-выхавацелі.
Крок 3
Упраўленне (аддзел) адукацыі арганізуе для кандыдатаў у прыёмныя бацькі, бацькі-выхавальнікі ДДСТ правядзенне навучальных курсаў (лекторыі, тэматычныя семінары, практыкумы, трэнінгі), накіраваныя на фарміраванне кампетэнцый у вырашэнні пытанняў абароны правоў і законных інтарэсаў прыёмных дзяцей (далей - навучальныя курсы). Асваенне адукацыйнай праграмы навучальных курсаў з'яўляецца абавязковай умовай для разгляду органам апекі пытання аб перадачы дзяцей на выхаванне ў прыёмную сям'ю і ДДСТ.
Крок 4
Кандыдаты ў прыёмныя бацькі, бацькі-выхавальнікі, якія прайшлі навучальныя курсы і атрымалі даведку аб навучанні, могуць быць азнаёмлены з умовамі працоўнага дагавора, дагавора аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей.
Крок 5
Упраўленне (аддзел) адукацыі дае кандыдатам у прыёмныя бацькі звесткі аб дзецях, якія могуць быць перададзены на выхаванне ў прыёмную сям'ю на тэрыторыі раёна і выдае накіраванне для знаёмства з імі. Пазнаёміцца з дзецьмі, на якіх выдадзены накіраванне, можна ў той установе, дзе яны знаходзяцца – у бальніцы, доме дзіцяці, дзіцячым доме, сацыяльна-педагагічным цэнтры, школе-інтэрнаце ці іншай установе, размешчанай на тэрыторыі Вашага раёна.
Кандыдатам у бацькі-выхавальнікі, якія маюць жылое памяшканне, якое забяспечвае не менш як 15 квадратных метра на аднаго члена сям'і і выхаванца, прадастаўляюцца звесткі аб дзецях, якія могуць быць перададзены на выхаванне ў ДДСТ на тэрыторыі раёна, і выдаецца накіраванне на знаёмства з імі.
Калі неабходнае для стварэння ДДСТ жылое памяшканне адсутнічае, упраўленне (аддзел) адукацыі інфармуе кандыдатаў у бацькі-выхавальнікі аб магчымасці ўдзельнічаць у конкурсе на пасаду аднаго з бацькоў-выхавацеля, у выпадку наяўнасці жылога памяшкання ў горадзе (раёне) для стварэння ДДСТ. Кандыдаты ў бацькі-выхавальнікі, якія паспяхова прайшлі конкурс, атрымліваюць ва ўпраўленні (аддзеле) адукацыі накіраванне на знаёмства з дзецьмі.
Крок 6
Пасля вынясення мясцовымі выканаўчымі і распарадчымі органамі рашэнняў аб перадачы дзіцяці (дзяцей) у прыёмную сям'ю, стварэнні дзіцячага дома сямейнага тыпу, упраўленне (аддзел) адукацыі заключае з прыёмнымі бацькамі і бацькамі-выхавальнікамі дагавор аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей і працоўны дагавор. Тэрмін працоўнага дагавору залежыць ад тэрміна, на які дзіця перадаецца прыёмным бацькам, бацькам-выхавацелям. З гэтага моманту Вы становіцеся членам працоўнага калектыва кіравання (аддзела) адукацыі. Вас абавязкова азнаёмяць са службовымі абавязкамі, Правіламі ўнутранага працоўнага распарадку, Калектыўным дагаворам.
Прыёмная сям'я – параўнальна новая для Беларусі форма сямейнага ўладкавання дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў. Першыя згадкі пра яе ў заканадаўстве з'явіліся ў 1999 годзе з прыняццем Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і ад 9 ліпеня 1999 г. № 278-З.
Пашырэнне пераліку выкарыстованых формаў сямейнага ўладкавання дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, за кошт такой формы, як прыёмная сям'я, з'яўляецца пацвярджэннем яшчэ большага клопату аб дзецях з боку дзяржавы. Так, дзіця павінна жыць у роднай сям'і. Гэта ісціна, якая не патрабуе доказаў. Але што рабіць, калі з роднай сям'ёй дзіцяці не пашанцавала? Калі родная сям'я не спраўляецца з абавязкамі па выхаванні дзіцяці, калі бацькі ігнаруюць свае правы на выхаванне дзяцей? Дзіцяці ў падобных выпадках варта вывесці з роднай нядобранадзейнай сям'і, інакш знаходжанне ў асацыяльных умовах не праміне адбіцца на сучаснасці і будучыні дзіцяці самай негатыўнай выявай...
Калі дзіця, якое страціла родную сям'ю, маленькае і, на шчасце, не пакутуе захворваннямі і не мае асаблівасцяў псіхафізічнага развіцця, - у такога дзіцяці ёсць шанец быць усыноўленым (падрабязна з працэдурай ўсынаўлення можна азнаёміцца тут): https://nacedu.by/be/formy-syamejnaga-ladkavannya/ysynalenne/synalenne-krok-za-krokam
Калі ў дзіцяці, якое страціла родную сям'ю, ёсць паспяховыя і неабыякавыя сваякі, якія возьмуць на сябе адказнасць за далейшае выхаванне дзіцяці ў сваёй сям'і, - у такога дзіцяці ёсць шанец быць прынятым пад апеку (з парадкам устанаўлення апекі можна азнаёміцца тут): https://nacedu.by/be/formy-syamejnaga-ladkavannya/zamyashchayuchaya-syamya/apeka-papyachycelstva
А што рабіць, калі дзіця, якое страціла сям'ю, НЕ МАЛЕНЬКАЕ, У ЯГО НЯМА ЗАЦІКАЎЛЕНЫХ У ЯГО ЛЁСЕ СВАЯКОЎ, пры гэтым яно МАЕ ЗНАЧНЫ ВОПЫТ ЖЫЦЦЯ У НЯДОБРАНАДЗЕЙНАЙ СЯМ'І??? Няўжо для такога дзіцяці адзіным выхадам і выратаваннем ад сямейнага няшчасця з'яўляецца дзіцячы дом або школа-інтэрнат?
НЕ. Такое дзіця таксама мае права на выхаванне ў сям'і. Такое дзіця можна прыняць у прыёмную сям'ю.
Г.зн., спытаеце Вы, можна працаваць… бацькам? ТАК. Выхаванне дзяцей прызнана ў нашай краіне грамадска карыснай працай. Выхаванне дзяцей з асаблівым лёсам на ўмовах стварэння прыёмнай сям'і – гэта адказная і сур'ёзная праца для тых, хто ведае, што такое штодзённая праца па выхаванні дзяцей, для тых, хто разумее, што не абавязкова станавіцца родным для чужога дзіцяці, каб дапамагчы такому дзіцяці ў жыцці. Можна быць НЕ РОДНЫМ, але БЛІЗКІМ такому дзіцяці. Можна па-добраму, сумленна і шчыра ставіцца да дзіцяці. Дзіцяці вельмі важна атрымаць досвед жыцця ў годнай сям'і. Гэта важна для таго, каб у будучыні не памыліцца і не паўтарыць памылак сваіх бацькоў.
Прыёмныя бацькі – гэта годная праца, якая не абавязвае і не прымушае чалавека падмяняць сабой маму і тату дзіцяці. Паважаць дарослага, якое выхоўвае дзіця, можна не толькі за тое, што гэты дарослы «мама» або «тата». Паважаць такога чалавека трэба за цяжкую працу па доглядзе, вырошчванні, выхаванні, за бяссонныя ночы, за трывогу і перажыванні пра будучыню чужога/няроднага дзіцяці. Кожны дарослы, які аддае часцінку сваёй душы, свой час, які дзеліць з няродным дзіцем месца ў сваёй сям'і, прытулак і стол, - ужо варты павагі і пакланенні. Таму што калі дзіцяці патрэбна была сям'я і побач нікога не было, - гэты дарослы сказаў: «Ты не вельмі маленькі, ты ўжо ведаеш цёмныя бакі жыцця, ты не вельмі старанна вучышся, часам лянішся і не слухаешся. У цябе няма сям'і. А ў мяне сям'я ёсць. Прыходзь, я падзялюся з табой месцам у маёй сям'і. Я памагу табе зразумець, што такое сапраўдная сям'я. Бо я ведаю: у свеце ўсё заснавана на законах захавання клопату. Калі пра дзіця ў дзяцінстве клапаціліся – значыць, гэтае дзіця з узростам таксама здолее пра кагосьці (або пра сябе) паклапаціцца; калі за дзіця хваляваліся і перажывалі – пасталеўшы, дзіця таксама будзе перажываць за блізкіх людзей. Калі дзіця паважалі – у будучыні ён таксама будзе ставіцца да людзей з павагай».
Гэта філасофія прыёмнай сям'і ў досыць кароткім выкладзе. Ніжэй мы прапануем вашай увазе даступны выклад цалкам прагматычных рэалій: як працаўладкавацца на пасаду прыёмных бацькоў і якія механізмы жыццядзейнасці прыёмнай сям'і.
СЛОВАРЬ ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ЗАМЕЩАЮЩЕГО РОДИТЕЛЯ
(приемного родителя, родителя-воспитателя детского дома семейного типа)
Прыёмная сям'я – параўнальна новая для Беларусі форма сямейнага ўладкавання дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў. Першыя згадкі пра яе ў заканадаўстве з'явіліся ў 1999 годзе з прыняццем Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і ад 9 ліпеня 1999 г. № 278-З.
Пашырэнне пераліку выкарыстоўваных формаў сямейнага ўладкавання дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, за кошт такой формы, як прыёмная сям'я, з'яўляецца пацвярджэннем яшчэ большага клопату аб дзецях з боку дзяржавы. Так, дзіця павінна жыць у роднай сям'і. Гэта ісціна, якая не патрабуе доказаў. Але што рабіць, калі з роднай сям'ёй дзіцяці не павезла? Калі родная сям'я не спраўляецца з абавязкамі па выхаванні дзіцяці, калі бацькі ігнаруюць свае правы на выхаванне дзяцей? Дзіцяці ў падобных выпадках варта вывесці з роднай няшчаснай сям'і, інакш знаходжанне ў асацыяльных умовах не прамінуць адбіцца на сучаснасці і будучыні дзіцяці самай негатыўнай выявай...
Калі дзіця, якое страціла родную сям'ю, маленькае і, на шчасце, не пакутуе захворваннямі і не мае асаблівасцяў псіхафізічнага развіцця, - у такога дзіцяці ёсць шанец быць усыноўленым.
Калі ў дзіцяці, якое страціла родную сям'ю, ёсць шчасныя і неабыякавыя сваякі, якія возьмуць на сябе адказнасць за далейшае выхаванне дзіцяці ў сваёй сям'і, - у такога дзіцяці ёсць шанец быць прынятым пад апеку.
А што рабіць, калі дзіця, якое страціла сям'ю, НЕ МАЛЕНЬКІ, У ЯГО НЕ ЗАЦІКАВАНЫХ У ЯГО ДОЛЮ АДРАДНІКАЎ, пры гэтым ён МАЕ ЗНАЧНЫ ВОПЫТ ЖЫЦЦЁЎ У НЕ Няўжо для такога дзіцяці адзіным выхадам і выратаваннем ад сямейнага няшчасця з'яўляецца дзіцячы дом або школа-інтэрнат?
НЕ. Такое дзіця таксама мае права на выхаванне ў сям'і. Такое дзіця можна прыняць у прыёмную сям'ю.
Г.зн., спытаеце Вы, можна працаваць… бацькам? ТАК. Выхаванне дзяцей прызнана ў нашай краіне грамадска карыснай працай. Выхаванне дзяцей з асаблівым лёсам на ўмовах стварэння прыёмнай сям'і – гэта адказная і сур'ёзная праца для тых, хто ведае, што такое штодзённая праца па выхаванні дзяцей, для тых, хто разумее, што не абавязкова станавіцца родным для чужога дзіцяці, каб дапамагчы такому дзіцяці ў жыцці. Можна быць НЕ РОДНЫМ, але БЛІЗКІМ такому дзіцяці. Можна па-добраму, сумленна і шчыра ставіцца да дзіцяці. Дзіцяці вельмі важна атрымаць досвед жыцця ў годнай сям'і. Гэта важна для таго, каб у будучыні не памыліцца і не паўтарыць памылак сваіх бацькоў.
Прыёмны бацька – гэта годная праца, якая не абавязвае і не прымушае чалавека падмяняць сабой маму і тату дзіцяці. Паважаць дарослага, якое выхоўвае дзіця, можна не толькі за тое, што гэты дарослы «мама» або «тата». Паважаць такога чалавека трэба за цяжкую працу па доглядзе, вырошчванні, выхаванні, за бяссонныя ночы, за трывогу і перажыванні пра будучыню чужога/няроднага дзіцяці. Кожны дарослы, які аддае часцінку сваёй душы, свой час, які дзеліць з няродным дзіцем месца ў сваёй сям'і, прытулак і стол, - ужо варты павагі і пакланенні. Таму што калі дзіцяці патрэбна была сям'я і побач нікога не было, - гэты дарослы сказаў: «Ты не вельмі маленькі, ты ўжо ведаеш цёмныя бакі жыцця, ты не вельмі старанна вучышся, часам лянішся і не слухаешся. У цябе няма сям'і. А ў мяне сям'я ёсць. Прыходзь, я падзялюся з табой месцам у маёй сям'і. Я памагу табе зразумець, што такое сапраўдная сям'я. Бо я ведаю: у свеце ўсё заснавана на законах захавання клопату. Калі пра дзіця ў дзяцінстве клапаціліся – значыць, гэтае дзіця з узростам таксама здолее пра кагосьці (або пра сябе) паклапаціцца; калі за дзіця хваляваліся і перажывалі – пасталеўшы, дзіця таксама будзе перажываць за блізкіх людзей. Калі дзіця паважалі – у будучыні ён таксама будзе ставіцца да людзей з павагай».
Гэта філасофія прыёмнай сям'і ў досыць кароткім выкладзе. Ніжэй мы прапануем вашай увазе даступны выклад цалкам прагматычных рэалій: як працаўладкавацца на пасаду прыёмнага бацькі і якія механізмы жыццядзейнасці прыёмнай сям'і.
Прыёмнымі бацькамі могуць быць дзеяздольныя асобы абодвух полу, за выключэннем:
- асоб, хворых хранічным алкагалізмам, наркаманіяй, таксікаманіяй;
- асоб, якія па стане здароўя не могуць быць прыёмнымі бацькамі. Пералік захворванняў, пры наяўнасці якіх асобы не могуць быць прыёмнымі бацькамі, устаноўлены пастановай Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь 15 снежня 2017 г. № 108;
- асоб, пазбаўленых бацькоўскіх правоў;
- былых усынавіцеляў, калі ўсынаўленне было адменена з прычыны неналежнага выканання ўсынавіцелем сваіх абавязкаў;
асоб, адхіленых ад абавязкаў апекуна або папячыцеля за неналежнае выкананне ўскладзеных на іх абавязкаў;
- асоб, якія маюць судзімасць, а таксама асоб, якія асуджаліся за наўмысныя цяжкія або асабліва цяжкія злачынствы супраць чалавека;
- асоб, дзеці якіх былі прызнаны маючымі патрэбу ў дзяржаўнай абароне ў сувязі з невыкананнем або неналежным выкананнем дадзенымі асобамі сваіх абавязкаў па выхаванні і ўтрыманні дзяцей;
- асоб, пазбаўленых права займацца педагагічнай дзейнасцю або якія не маюць права займацца педагагічнай дзейнасцю ў выпадках, прадугледжаных заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.
На пасады прыёмных бацькоў прызначаюцца асобы, якія асвоілі адпаведныя адукацыйныя праграмы навучальных курсаў дадатковай адукацыі дарослых. Падбор прыёмных бацькоў ажыццяўляецца органамі апекі і папячыцельства.
Пры наяўнасці некалькіх асоб, якія жадаюць прыняць аднаго і таго ж дзіцяці на выхаванне ў прыёмную сям'ю пераважнае права даецца сваякам дзяцей-сірот, дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў.
Не дапускаецца заключэнне працоўнага дагавора з блізкімі сваякамі дзіцяці (дзяцей) - з братамі, сёстрамі, дзедам, бабкай.
Для стварэння прыёмнай сям'і Вам неабходна звярнуцца ў орган апекі і папячыцельства па месцы свайго жыхарства з наступнымі дакументамі (Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26 красавіка 2010 г. № 200 «Об административных процедурах, осуществляемых государственными органами и иными организациями по заявлениям граждан»):
- заяву,
- пашпарт ці іншы дакумент, які сведчыць асобу кандыдата ў прыёмныя бацькі,
- пасведчанне аб заключэнні шлюбу – у выпадку, калі кандыдат у прыёмныя бацькі складаецца ў шлюбе,
- медыцынскія даведкі аб стане здароўя кандыдата ў прыёмныя бацькі, а таксама членаў сям'і кандыдата ў прыёмныя бацькі,
- пісьмовая згода паўналетніх членаў сям'і кандыдата ў прыёмныя бацькі, якія пражываюць сумесна з ім, на перадачу дзіцяці (дзяцей) у сям'ю,
- звесткі аб даходзе за папярэдні перадачы дзіцяці (дзяцей) у прыёмную сям'ю год.
Органы апекі і папячыцельства праводзяць абследаванне ўмоў жыцця кандыдатаў у прыёмныя бацькі, вывучаюць іх асобасныя асаблівасці, уклад жыцця і традыцыі сям'і, міжасобасныя ўзаемаадносіны ў сям'і, ацэньваюць гатоўнасць усіх членаў сям'і задаволіць асноўныя жыццёвыя патрэбы прыёмных дзяцей і забяспечыць абарону іх правоў і законных інтарэсаў, што адлюстроўваецца ў акце абследавання ўмоў жыцця кандыдатаў у прыёмныя бацькі. У першую чаргу дзеці перадаюцца на выхаванне ў поўныя сем'і, якія маюць пастаянную крыніцу даходаў і ўмовы для сумеснага выхавання братоў і сясцёр.
Орган апекі запатрабуе з адпаведных органаў і арганізацый наступныя дакументы і (або) звесткі:
- копія дакумента, які пацвярджае права ўласнасці кандыдатаў у прыёмныя бацькі на жылое памяшканне або права карыстання жылым памяшканнем;
- даведкі аб месцы працы, службы і пасадзе кандыдатаў у прыёмныя бацькі;
- звесткі аб даходах;
- звесткі аб адсутнасці ў кандыдатаў у прыёмныя бацькі, а таксама якія пражываюць сумесна з імі паўналетніх членаў сям'і судзімасці, а таксама аб тым, ці былі асуджаныя кандыдаты ў прыёмныя бацькі і пражываюць сумесна з імі паўналетнія члены сям'і за наўмысныя цяжкія і асабліва цяжкія злачынствы супраць чалавека;
- звесткі аб тым, ці пазбаўляліся кандыдаты ў прыёмныя бацькі бацькоўскіх правоў, ці было раней у дачыненні да іх адменена ўсынаўленне, ці прызнаваліся недзеяздольнымі ці абмежавана дзеяздольнымі;
- звесткі аб тым, ці прызнаваліся дзеці кандыдатаў у прыёмныя бацькі маючымі патрэбу ў дзяржаўнай абароне, ці адхіляліся кандыдаты ў прыёмныя бацькі ад абавязкаў апекуна, папячыцеля за неналежнае выкананне ўскладзеных на іх абавязкаў.
Калі Вы жадаеце прыняць дзяцей на выхаванне ў прыёмную сям'ю, то Вам таксама будзе неабходна прайсці адпаведнае навучанне (падрыхтоўку), якая ўключае веды аб функцыянаванні прыёмных сем'яў, выпрацоўку ўменняў і навыкаў работы па задавальненню асноўных жыццёвых патрэб прыёмных дзяцей, падрыхтоўцы прыёмных дзяцей да самастойнага жыцця, арганізацыі сацыяльнай, медыцынскай, педагагічнай і псіхалагічнай карэкцыі праблем прыёмных дзяцей.
Па завяршэнні засваення адукацыйнай праграмы навучальных курсаў кіраванне (аддзел) адукацыі знаёміць кандыдатаў у прыёмныя бацькі з умовамі працоўнай дамовы, дамовы аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей, падае ім інфармацыю аб дзецях, якія могуць быць перададзены на выхаванне ў прыёмную сям'ю на тэрыторыі раёна (горада), і выдае накіраванне для наведванняў гэтых дзяцей па месцы іх пражывання (знаходжання) і знаёмства з імі.
Пасля знаёмства з дзіцем (дзецьмі) кандыдаты ў прыёмныя бацькі звяртаюцца ва ўпраўленне (аддзел) адукацыі з заявай у адрас органа апекі і папячыцельства аб перадачы ім на выхаванне канкрэтнага дзіцяці (дзяцей).
У рашэнні аб стварэнні прыёмнай сям'і орган апекі і папячыцельства паказвае звесткі аб дзіцяці (дзецях), які перадаецца на выхаванне ў прыёмную сям'ю, устанаўлівае штомесячныя грашовыя выплаты на ўтрыманне дзіцяці (дзяцей), даручае кіраванню (аддзелу) адукацыі заключыць дагавор (дагаворы ) аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей і працоўны дагавор.
Службовыя абавязкі прыёмных бацькоў, бацькоў-выхавальнікаў устаноўлены пастановай Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь ад 21 кастрычніка 2011 г. № 105 "О внесении изменений в выпуск 28 Единого квалификационного справочника должностей служащих".
ПРЫЁМНЫ БАЦЬКА (БАЦЬКА-ВЫХАВАЛЬНІК)
Службовыя абавязкі. Прымае на выхаванне ў сям'ю дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, якіх не ўдалося ўладкаваць на ўсынаўленне або ў сем'і блізкіх сваякоў пад апеку . Ажыццяўляе адаптацыю ў прыёмнай сям'і, дзіцячым доме сямейнага тыпу, дзіцячай вёсцы, мястэчку дзіцяці, якое засталося без апекі бацькоў. Плануе і ажыццяўляе выхаваўчую работу, псіхалагічную рэабілітацыю, абарону правоў і законных інтарэсаў дзіцяці, прынятага на выхаванне. Вывучае яго індывідуальныя асаблівасці, інтарэсы, схільнасці. Забяспечвае паўнавартаснае псіхічнае і фізічнае развіццё, фармаванне яго асобы. Стварае ўмовы для развіцця творчых здольнасцей дзіцяці, яго пазнавальных інтарэсаў, фізічнай падрыхтоўкі. Арганізуе карэкцыю асаблівасцей псіхафізічнага развіцця дзіцяці. Спрыяе пераадоленню негатыўнага жыццёвага вопыту дзіцяці на аснове вывучэння гісторыі яго развіцця і выхавання. Вядзе мэтанакіраваную работу па карэкцыі паводзін, эмацыйнай сферы асобы дзіцяці, пераадоленні шкодных звычак. Фармуе ў дзіцяці пазітыўны вопыт жыцця ў сям'і, уяўленні аб асаблівасцях паводзін і функцыях усіх членаў сям'і. Рыхтуе дзіця да сацыялізацыі ў грамадстве, развівае яго самастойнасць, фармуе навыкі зносін у соцыуме. Арганізуе навучанне дзіцяці ў адпаведнасці з яго магчымасцямі і жаданнем. Аказвае дзіцяці дапамогу ў атрыманні адукацыі. Ажыццяўляе на бязвыплатнай аснове абавязкі апекуна, папячыцеля па сумесным пражыванні з дзіцем і задавальненню яго асноўных жыццёвых запатрабаванняў: забяспечвае догляд за дзіцем і яго бяспека, рыхтуе ежу, набывае для дзіцяці неабходныя рэчы і прадукты і інш; арганізуе кантроль за здароўем дзіцяці і аказанне неабходнай медыцынскай дапамогі; арганізуе зносіны дзіцяці з братамі, сёстрамі, бацькамі, іншымі членамі яго сям'і. Ажыццяўляе апеку над маёмасцю, якая належыць дзіцяці, у выпадку, калі органам апекі і папячыцельства не назначаны апякун над маёмасцю; абараняе правы дзіцяці і прадстаўляе яго інтарэсы ў любых органах.
Павінен ведаць: нарматыўныя прававыя акты і іншыя метадычныя матэрыялы ў галіне адукацыі, правоў дзіцяці; нарматыўныя прававыя акты ў галіне абароны маёмасных, жыллёвых, аліментных, спадчынных правоў дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, дзяцей-інвалідаў; педагагічныя, псіхалагічныя, фізіялагічныя асаблівасці дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў; дасягненні педагагічнай навукі і перадавога вопыту ў галіне выхавання і сацыялізацыі дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў; асновы працоўнага заканадаўства.
Кваліфікацыйныя патрабаванні. Сярэдняя спецыяльная (агульная сярэдняя) адукацыя, падрыхтоўка па адукацыйнай праграме навучальных курсаў.
На выхаванне ў прыёмную сям'ю перадаюцца дзеці, у тым ліку якія знаходзяцца на выхаванні ў дамах дзіцяці, сацыяльна-педагагічных установах, школах-інтэрнатах для дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, дапаможных школах-інтэрнатах, спецыяльных агульнаадукацыйных школах-інтэрнатах, дамах-інтэрнатах для дзяцей-інвалідаў з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця і іншых дзіцячых інтэрнатных установах, установах прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай адукацыі.
Браты і сёстры, як правіла, перадаюцца на выхаванне ў адну прыёмную сям'ю.
На выхаванне ў прыёмную сям'ю перадаецца ад аднаго да чатырох дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў (далей – дзеці), з улікам дзяцей , над якімі ўстаноўлена апека (папячыцельства) адным з мужа і жонкі, у тым ліку ўладкавання ў яе на выхаванне зноў выяўленых братоў і сясцёр прыёмнага дзіцяці (дзяцей), якія страцілі апекі бацькоў.
Пры немагчымасці размяшчэння ў адной прыёмнай сям'і братоў і сясцёр дзеці могуць быць перададзены на выхаванне ў прыёмныя сем'і, якія пражываюць на адлегласці, які дазваляе забяспечыць сталыя зносіны прыёмных дзяцей , прыёмны бацька абавязаць забяспечваць іх рэгулярныя зносіны.
Дзеці з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця, дзеці-інваліды, дзеці ва ўзросце да трох гадоў перадаюцца ў прыёмную сям'ю толькі пры наяўнасці ў сям'і неабходных умоў. p>
Агульная колькасць дзяцей у прыёмнай сям'і, у тым ліку родных і ўсыноўленых, як правіла, не павінна перавышаць, 4 чалавек.
Якія дакументы перадаюцца прыёмнаму бацьку разам з дзіцем?
На кожнае дзіця, якое перадаецца ў прыёмную сям'ю, орган апекі і папячыцельства або адміністрацыя ўстановы адукацыі, арганізацыі аховы здароўя, арганізацыі сацыяльнага абслугоўвання перадаюць прыёмным бацькам наступныя дакументы:
пасведчанне аб нараджэнні дзіцяці;
медыцынскую даведку аб стане здароўя дзіцяці, якое перадаецца на выхаванне ў прыёмную сям'ю;
дакумент аб навучанні (адукацыі) - для дзяцей, якія атрымліваюць агульную сярэднюю адукацыю;
дакументы, якія пацвярджаюць прававыя падставы для перадачы дзіцяці на выхаванне ў прыёмную сям'ю (пасведчанне аб смерці бацькі (бацькоў), копію рашэння суда аб пазбаўленні аднаго з бацькоў (бацькоў) ) бацькоўскіх правоў, прызнанні бацькоў недзеяздольнымі, без вестак адсутнымі або памерлымі, акт органа ўнутраных спраў аб выяўленні кінутага дзіцяці і іншыя);
звесткі аб наяўнасці братоў і сясцёр і іх месцазнаходжанні;
апісанне маёмасці, якая належыць дзіцяці, і звесткі аб асобах, якія адказваюць за яго захаванасць;
дакумент, які пацвярджае наяўнасць у дзіцяці ва ўласнасці і (або) ва валоданні і карыстанні жылога памяшкання;
іншыя дакументы, якія ёсць у асабістай справе дзіцяці.
Дакументы перадаюцца непасрэдна прыёмным бацькам па акце не пазней за дзень заключэння дагавора аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей.
Вельмі важным з'яўляецца і пытанне матэрыяльнага забеспячэння дзіцяці, прынятага на выхаванне ў прыёмную сям'ю
На ўтрыманне кожнага прыёмнага дзіцяці штомесяц выплачваюцца грашовыя сродкі на харчаванне, набыццё адзення, абутку, мяккага інвентара, памер якіх устанаўліваецца Урадам Рэспублікі Беларусь (падрабязней гл. главу 3 Палажэння аб умовах і парадку прадастаўлення дзяржаўнага забеспячэння дзецям-сіротам, дзецям, якія засталіся без апекі бацькоў, асобам з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, дзецям, якія знаходзяцца ва ўстановах, якія ажыццяўляюць прафілактыку безнагляднасці і правапарушэнняў непаўналетніх, зацверджанага Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь «Аб дзяржаўным забеспячэнні дзяцей-сірот, дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, асоб з ліку дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў, дзетёй, якія знаходзяцца ва ўстановах, якія ажыццяўляюць прафілактыку безнагляднасці і правапарушэнняў непаўналетніх» ад 6 ліпеня 2006 г. № 840).
Пры перадачы на выхаванне ў прыёмную сям'ю дзіцяці-інваліда або дзіцяці, бацькі якога памерлі (прызнаны ў судовым парадку памерлымі, без вестак адсутнымі), прыёмным бацькам адначасова перадаецца пенсіённае пасведчанне і тлумачыцца парадак звароту па пытанні аб выплаце пенсіі ў раённае (гарадское) упраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па месцы жыхарства прыёмнай сям'і. Калі пенсія па інваліднасці або з нагоды страты карміцеля не была назначана, то прыёмным бацькам перадаюцца існуючыя дакументы, якія пацвярджаюць права на пенсію (дакументы аб стажы работы і памеры заработнай платы бацькоў, заключэнне медыка-рэабілітацыйнай экспертнай камісіі аб устанаўленні дзіцяці і інваліднасці і іншыя. тлумачыцца парадак звароту ў раённае (гарадское) упраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне з заявай аб прызначэнні пенсіі.
Пры наяўнасці медыцынскіх і сацыяльных паказанняў, копіі рэцэпта ўрача (заключэння ўрачэбна-кансультацыйнай камісіі) і плацежных дакументаў (дакументаў аб аплаце) кіраванне (аддзел) адукацыі на падставе заявы прыёмнага аднаго з бацькоў хадайнічае перад мясцовым Саветам дэпутатаў аб выплаце прыёмнаму бацьку грашовых сродкаў на набыццё для прыёмнага дзіцяці (дзяцей) лекавых сродкаў, вырабаў медыцынскага прызначэння або тэхнічных сродкаў сацыяльнай рэабілітацыі.
У выпадку, калі выхаванец прыёмнай сям'і дасягнуў паўналецця да завяршэння навучання ва ўстанове агульнай сярэдняй або спецыяльнай адукацыі, штомесячныя грашовыя выплаты на ўтрыманне ажыццяўляюцца да завяршэння навучання і вырашэння пытання аб залічэнні яго ва ўстанову прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай або вышэйшай адукацыі або да яе працаўладкавання (рэгістрацыі ў органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне), але не больш за тры месяцы з дня заканчэння навучання.
Кантроль за расходаваннем сродкаў і кіраваннем маёмасцю прыёмнага дзіцяці, у тым ліку жылым памяшканнем, ажыццяўляецца кіраваннем (аддзелам) адукацыі.
Маёмасць, набытая для прыёмнай сям'і за кошт сродкаў бюджэту, прымаецца на баланс кіраваннем (аддзелам) адукацыі. Прыёмныя бацькі абавязаны забяспечыць захаванасць гэтай маёмасці і маёмасці, якая належыць прыёмным дзецям.
Пры датэрміновым скасаванні або па заканчэнні тэрміну працоўнай дамовы маёмасць, набытая для прыёмнай сям'і за кошт бюджэтных сродкаў, перадаецца кіраванню (аддзелу) адукацыі.
Прыёмныя бацькі ў адносінах да прынятага на выхаванне дзіцяці (дзецям) валодаюць правамі і абавязкамі апекуна, папячыцеля (падрабязней см. арт. 157-166 Кодэкс Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям'і ).
Упраўленне (аддзел) адукацыі ў пяцідзённы тэрмін з дня заключэння дагавора аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей на кожнае прыёмнае дзіця выдае кожнаму прыёмнаму бацьку пасведчанне на права прадстаўлення інтарэсаў падапечнага.
Прыёмныя маюць права:
- змяшчаць дзяцей ва ўстановы адукацыі для атрымання дашкольнай і спецыяльнай адукацыі (без пражывання) на агульных падставах;
- хадайнічаць перад кіраваннем (аддзелам) адукацыі аб уладкаванні яго прыёмных дзяцей на час яго адсутнасці па падставах, устаноўленых заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб працы, у іншую прыёмную сям'ю, дзіцячы дом сямейнага тыпу, з якімі ў яго сям'і склаліся сяброўскія адносіны;
- на працоўны водпуск згодна з графікам працоўных водпускаў, які складаецца кіраваннем (аддзелам) адукацыі, які заключыў з імі працоўны дагавор. На час адсутнасці ў сям'і прыёмнага аднаго з бацькоў, які заключыў працоўны дагавор, або адсутнасці ў яго магчымасці выконваць службовыя абавязкі па падставах, устаноўленых заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб працы (камандзіроўка, праходжанне навучальных курсаў, часовая непрацаздольнасць, працоўны водпуск і іншае), выхаванне, догляд і нагляд. за прыёмным дзіцем (дзецьмі) забяспечвае другі прыёмны бацька ў рамках абавязкаў апекуна (папячыцеля) або па яго заяве ўпраўленнем (аддзелам) адукацыі забяспечваецца ўладкаванне прыёмнага дзіцяці (дзяцей) на выхаванне ў іншую прыёмную сям'ю, дзіцячы дом сямейнага тыпу, сацыяльна-педагагічную ўстанову або у выхаваўча-аздараўленчую ўстанову адукацыі. Пры ўладкаванні дзіцяці (дзяцей) у іншую прыёмную сям'ю, дзіцячы дом сямейнага тыпу заключаецца дагавор аб умовах выхавання і ўтрымання дзіцяці (дзяцей) паміж кіраваннем (аддзелам) адукацыі і прыёмнымі бацькамі (бацькамі-выхавальнікамі), якія прымаюць дзіця (дзяцей) на тэрмін адсутнасці ў прыёмных бацькоў, якія з'яўляюцца яго законнымі прадстаўнікамі, магчымасці выконваць дамову аб умовах выхавання і ўтрымання дзіцяці (дзяцей). Прыёмны бацька, які адсутнічае ў сям'і па падставах, устаноўленых заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб працы, перадае прыёмнаму бацьку, бацьку-выхавальніку, які часова прымае дзіця (дзяцей) на выхаванне, сродкі на яго ўтрыманне прапарцыйна дням знаходжання кожнага дзіцяці ў іншай прыёмнай сям'і, дзіцячым доме сямейнага. тыпу, дзіцячай;
- павышаць сваю кваліфікацыю ў парадку, устаноўленым для педагагічных работнікаў сістэмы адукацыі.
Прыёмныя бацькі абавязаны:
- пражываць сумесна з прыёмнымі дзецьмі;
- прадаставіць прыёмным дзецям адпаведныя санітарна-эпідэміялагічным патрабаванням умовы пражывання (асобны пакой або яго частка, асобны ложак, працоўнае месца, месца для гульняў);
- забяспечыць догляд за прыёмнымі дзецьмі, сумесны побыт і вольны час, нагляд за іх паводзінамі і ладам жыцця;
- арганізаваць медыцынскія абследаванні і лячэнне ў адпаведнасці з медыцынскімі паказаннямі, рэкамендацыямі і станам здароўя дзяцей.
- ажыццяўляць выхаванне прыёмных дзяцей, забеспячэнне іх маральнага і фізічнага развіцця, стварэнне неабходных умоў для атрымання імі адукацыі, падрыхтоўку прыёмных дзяцей да самастойнага жыцця, абарону іх правоў і законных інтарэсаў у адпаведнасці з планам развіцця прыёмнай сям'і (складаецца органам апекі).
- забяспечыць атрыманне дзіцем адукацыі ва ўстаноўленых заканадаўствам Рэспублікі Беларусь даступных для дзіцяці формах у выпадку немагчымасці наведвання дзіцем установы агульнай сярэдняй адукацыі па стане здароўя;
- прыняць прыёмнага дзіцяці (дзяцей), якое выхоўваецца ў іншай прыёмнай сям'і (дзіцячым доме сямейнага тыпу), на час адсутнасці ў яго прыёмных бацькоў (бацькоў-выхавальнікаў) магчымасці выконваць дагавор аб умовах выхавання і ўтрымання дзіцяці (дзяцей) у сувязі з водпускам або па іншых падставах, устаноўленых заканадаўствам Рэспублікі Беларусь (калі ў яго сям'і выхоўваецца менш за 4 дзяцей);
- гадавіць дзіця да зносін з бацькамі і іншымі сваякамі і забяспечваць гэтыя зносіны;
- арганізаваць зносіны дзіцяці з кандыдатамі ва ўсынавіцелі, якія атрымалі накіраванне на знаёмства з дзіцем у парадку, устаноўленым заканадаўствам Рэспублікі Беларусь, па папярэдняй дамоўленасці з імі аб часе і месцы сустрэчы з дзіцем;< /p>
- не перашкаджаць усынаўленню прыёмных дзяцей іншымі асобамі.
Ці кантралююцца ўмовы ўтрымання, выхавання і адукацыі дзяцей у прыёмных сем'ях?
Кантроль за выхаваннем, адукацыяй, задавальненнем асноўных жыццёвых патрэб прыёмных дзяцей, падрыхтоўкай іх да самастойнага жыцця, выкананнем прыёмнымі бацькамі дагавора аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей і плана развіцця прыёмнай сям'і ажыццяўляецца :
у першыя тры месяцы выхавання кожнага прыёмнага дзіцяці - не радзей за адзін раз у тыдзень;
пасля першых трох месяцаў выхавання і да аднаго года - не радзей за адзін раз у месяц;
у другой і наступныя гады выхавання дзіцяці - не радзей за адзін раз у квартал.
Формы кантролю (гутаркі з педагогамі прыёмных дзяцей, прыёмнымі бацькамі, дзецьмі, у тым ліку па тэлефоне, сустрэчы з прыёмнай сям'ёй, наведванне прыёмнай сям'і дома і іншае) і парадак кантролю вызначаюцца дагаворам аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей.
У якія арганізацыі, установы можа звярнуцца прыёмны бацька за псіхалагічнай, юрыдычнай, педагагічнай дапамогай?
У кожным раёне функцыянуюць сацыяльна-педагагічныя ўстановы - СПУ – сацыяльна-педагагічныя цэнтры і дзіцячыя прытулкі), якія ажыццяўляюць псіхолага-педагагічнае і сацыяльна-педагагічнае суправаджэнне сем'яў, якія прынялі на выхаванне дзяцей-сірот, дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў.
Акрамя таго, для прыёмных бацькоў упраўленнямі (аддзеламі) адукацыі арганізуюцца і праводзяцца метадычныя аб'яднанні, удзел у якіх абавязковы, бо з'яўляецца формай бесперапыннага падвышэння кваліфікацыі прыёмных бацькоў. На метадычных аб'яднаннях (педкансіліумах, калёквіумах, семінарах, трэнінгах) прыёмны бацька атрымлівае дапамогу у рашэнні шэрагу надзённых пытанняў і праблем псіхалагічнага, педагагічнага і юрыдычнага характару.
Інфармацыю аб СПУ і датах правядзення метадаб'яднанняў і іншых форм павышэння кваліфікацыі прыёмны бацька можа атрымаць ва ўпраўленні (аддзеле) адукацыі па месцы жыхарства.
У якіх выпадках прыёмны бацька можа звольніцца з працы?
Дагавор аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей скасоўваецца датэрмінова пры наяўнасці ўважлівых прычын:
З ініцыятывы прыёмнага бацькі ў выпадках:
- усынаўленне (удачарэнне) падапечных;
- вяртанне дзяцей на выхаванне бацькам;
- па просьбе бацькоў, калі апека, папячыцельства над дзецьмі ўстаноўлены па іх хадайніцтве або з іх згоды;
- прадастаўленне дзецям дзяржаўнага забеспячэння ў дзіцячых інтэрнатных установах, установах прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай адукацыі;
- прызнанне апекуна, папячыцеля недзеяздольным або абмежавана дзеяздольным;
- узнікненне ў апекуна, папячыцеля захворванняў, уключаных у (Пералік захворванняў, пры наяўнасці якіх асобы не могуць усынавіць дзіця, быць прыёмнымі бацькамі, бацькамі-выхавальнікамі ўстаноўлены пастановай Міністэрствам аховы здароўя Рэспублікі Беларусь ад 15 снежня 2017 г. № 108); p>
- асабістая просьба апекуна, папячыцеля пры наяўнасці ўважлівых прычын (захворванне апекуна або папячыцеля, змяненне складу сям'і, матэрыяльных умоў, адсутнасць неабходнага кантакту з падапечным, пераезд на пастаяннае жыхарства ў іншую мясцовасць і да т.п.).
З ініцыятывы органа апекі і папячыцельства ў выпадках:
- неналежнага выканання прыёмным бацькам ускладзеных на яго абавязкаў;
- пазбаўлення прыёмнага бацькі бацькоўскіх правоў або прызнання іх дзяцей тымі, хто мае патрэбу ў дзяржаўнай абароне;
- здзяйснення прыёмным бацькам наўмыснага злачынства, усталяванага уступіўшыным у законную сілу прысудам суда;
- выкарыстанні прыёмным бацькам свайго становішча ў карыслівых мэтах, а таксама ў выпадку пакідання дзяцей без нагляду і неабходнай дапамогі.
З скасаваннем дагавора аб умовах выхавання і ўтрымання дзяцей скасоўваецца і працоўны дагавор.
Усе якія ўзнікаюць у выніку датэрміновага скасавання дамовы маёмасныя і фінансавыя пытанні вырашаюцца па дамове бакоў, а пры ўзнікненні спрэчкі – судом ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку.